Plagiaat en schending van intellectueel eigendom

Deze informatie is geplaatst door: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Iemand heeft uw product nagemaakt. Of uw teksten of foto’s zijn gepubliceerd onder een andere naam. Dan is er misschien sprake van plagiaat, namaak of een inbreuk op uw octrooi. Wat kunt u daartegen doen? En hoe voorkomt u schending van uw intellectuele-eigendomsrechten?

Wat is plagiaat?

Plagiaat is het letterlijk overnemen van andermans tekst, songtekst, muziek, script, foto, vormgeving of illustratie zonder de herkomst te vermelden.

Is plagiaat strafbaar?

Plagiaat is in strijd met het auteursrecht. Het auteursrecht is een intellectueel eigendom dat automatisch ontstaat op het moment dat u uw werk maakt. Voorwaarde is wel dat het werk origineel en persoonlijk is en dat het niet om een technisch product gaat. Als iemand uw auteursrecht heeft geschonden, kunt u daartegen optreden.

Voorkom plagiaat

Plagiaat is nooit helemaal te voorkomen. Maar laat de buitenwereld wel weten dat u de maker bent van de tekst, songtekst, muziek, foto, vormgeving of illustratie. Daarvoor kunt u het volgende doen:

Vermeld bij de publicatie uw naam en de datum. Ook kunt u aangeven dat anderen niets mogen overnemen zonder uw toestemming of bronvermelding.
U kunt uw werk laten registeren in het i-DEPOT van het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom. Hiermee heeft u een wettelijk bewijs dat u uw creatie op een bepaalde datum bedacht heeft. Dat kan van pas komen als u in een juridisch conflict komt met de plagiaatpleger.
Misschien vindt u dat anderen uw creatieve werk wel mogen gebruiken, maar alleen onder uw eigen voorwaarden. Dan kunt u denken aan een Creative Commons-licentie. Hiermee behoudt u uw auteursrecht, maar geeft u aan anderen toestemming om uw werk te verspreiden. Of om het eventueel te bewerken onder bepaalde voorwaarden.

Wat kunt u doen als uw werk is gekopieerd?

Bedenk bij plagiaat of het de moeite waard is om stappen te ondernemen. Het is vaak tijdrovend en een rechtszaak is duur. Als u toch actie onderneemt, kunt u het volgende doen:

Stuur de plagiaatpleger een brief of e-mail met het nadrukkelijke verzoek om uw gekopieerde werk te verwijderen. Geef wel precies aan om welke tekst, muziek, foto, vormgeving of illustratie het gaat. Stel er ook een termijn bij. Als de plagiaatpleger uw verzoek weigert, kunt u eventueel juridische hulp inschakelen.
Als het gaat om teksten op websites kunt u via Google Search Console melding maken van plagiaat. Is uw melding terecht, dan kan Google de gekopieerde tekst verwijderen uit de zoekresultaten.
U kunt plagiaat ook melden bij het Centraal Meldpunt Nederland. Dat geldt overigens voor alle soorten inbreuk op eigendomsrechten.

Namaak of misbruik van uw product of merk

Het modelrecht en merkenrecht beschermen uw creatie tegen namaak, misbruik en piraterij. Het modelrecht is een intellectueel eigendomsrecht op een nieuw ontwerp van een product. Bijvoorbeeld een nieuw model schemerlamp, kledingstuk of meubel. Het merkenrecht beschermt de naam of het logo van uw product, dienst of bedrijf. U kunt uw model of merk beschermen door het te registreren in het Modellenregister of het Merkenregister.

Wat kunt u tegen namaak of misbruik doen?

Is uw ontwerp nagemaakt of uw merknaam misbruikt? En heeft u een geregistreerd modelrecht of merkenrecht? Verzamel dan zo veel mogelijk bewijs en schakel een advocaat of merkengemachtigde in. Deze kan bijvoorbeeld een schadevergoeding eisen of de producten in beslag laten nemen.

Stop invoer van namaakproducten bij de douane

Het is verboden om namaakproducten in te voeren. Vermoedt u dat iemand uw product heeft nagemaakt en dat wil invoeren? Dan kunt u de douane vragen om de invoer ervan tegen te houden. Als de douane het namaakproduct onderschept, krijgt u daar bericht van. U bepaalt dan of u hier een rechtszaak van maakt.

Inbreuk op uw octrooi

U heeft een octrooi (ofwel patent) op een technische uitvinding en iemand gebruikt dat bedrijfsmatig zonder uw toestemming. Dan is dat een inbreuk op uw octrooirecht. Wilt u daartegen optreden? Wijs de persoon er dan eerst op dat hij inbreuk pleegt. U kunt dan proberen om samen tot een oplossing te komen. Bijvoorbeeld door de inbreukmaker een licentie aan te bieden. Komt u er samen niet uit, dan kunt u naar de rechter stappen voor een inbreukprocedure.